Kurtulu?Ÿ Sava?Ÿı?’nda cepheden cepheye ko?Ÿan ve yorgun dü?Ÿen Türk askerinin moralini yükseltmek, onları co?Ÿturmak ve milli duygularını harekete geçirmek için bir ?“ milli mar?Ÿ?” yazılması bazı toplantılarda dillendirilmeye ba?Ÿlamı?Ÿtı.. Bu konuda en faal ve ciddi olan dönemin Genelkurmay Ba?Ÿkanı İsmet Bey idi. 1920?’de Maarif Vekili Dr. Rıza Nur?’u ziyaret eden İsmet Bey, millî heyecanı aya?Ÿa kaldıracak ve askerin moralini yükseltecek bir mar?Ÿın yazılmasını ordu adına teklif etti. Maarif Vekaleti yayımladı?Ÿı bir genelge ile konuyu bütün okullara ve ülke geneline duyurdu. Yarı?Ÿmada birinci gelen ?Ÿiire 500 lira ödül konulmu?Ÿtu.
Son ?Ÿiir gönderme tarihi olan 23 Aralık 1920?’den sonra yarı?Ÿmaya katılan 724 ?Ÿiir arasında İstiklal Mar?Ÿı olabilecek de?Ÿerde bir eser bulunamadı.
Bu sıralarda Burdur Milletvekili olan Mehmet Akif Bey, ödül meselesinden dolayı bu yarı?Ÿmaya katılmamı?Ÿtı. Maarif Vekili Hamdullah Suphi, Mehmet Akif?’in mar?Ÿa ödül koyulması nedeniyle katılmadı?Ÿını ö?Ÿrenince, ?Ÿaire yazdı?Ÿı mektupta ödül konusunun uygun bir ?Ÿekilde çözümlenebilece?Ÿini ve yarı?Ÿmaya katılmasını belirtti. Bu mektupta ?Ÿu ifadelere yer verilmi?Ÿtir:
"Pek aziz ve muhterem efendim;
İstiklâl Mar?Ÿı için açılan müsabakaya, i?Ÿtirak buyurmamalarındaki sebebin izalesi için pek çok tedbirler vardır. Zat-ı üstadanelerinin matlup ?Ÿiiri vücuda getirmeleri, maksadın husulü için son çare olarak kalmı?Ÿtır. Asil endi?Ÿenizin icap ettirdi?Ÿi ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu müessir telkin ve tehayyüç [heyecanlanma] vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin hürmet ve muhabbetimi arz ve tekrar eylerim efendim."
5 ?žubat 1337 [1921],
Umur-u Maarif Vekili
Hamdullah Suphi
***
Hamdullah Suphi Bey, ?Ÿairin meclisteki sıra arkada?Ÿı Balıkesir Milletvekili Hasan Basri Bey?’le de bir görü?Ÿme yaparak ondan yardım istedi. Hasan Basri Bey, bu meseleyi hatıratında ?Ÿöyle anlatır:
?“Akif Bey?’in yanımda oldu?Ÿu bir zaman, elime bir ka?Ÿıt parçası alarak onun dikkatini çekecek bir tarzda ?Ÿiir yazmaya ba?Ÿladım.
-Ne yazıyorsun?
-Mar?Ÿ?… İstiklal Mar?Ÿı yazıyorum
-Yahu sen ne adamsın? Seçilecek ?Ÿiire para ödülü verilece?Ÿini bilmiyor musun? İçinde para olan bir i?Ÿe nasıl katılıyorsun?
-Yarı?Ÿma kaldırıldı. Seçilecek ?Ÿiire ne para ödülü verilecek ne de her hangi bir ödül. Maarif Vekili bana teminat verdi.
- Ya, o halde yazalım?”
Mehmet Akif bu olaydan sonra İstiklal Mar?Ÿını yazmaya ba?Ÿladı ve 48 saat içinde bitirdi. Maarif Vekaletinin seçici kuruluna gönderdi. Hamdullah Suphi Bey daha önce seçilen 6 ?Ÿiir ile birlikte yeni ?Ÿiiri ordu komutanlarına gönderdi. Onlardan ?Ÿiirlerin askerlere okunmasını, be?Ÿenilenlerini sıralamaları istendi. Komutanların hepsi de Mehmet Akif?’in ?Ÿiirini birinci seçtiler. TBMM?’de 1 Mart 1921?’de ele alındı. Mustafa kemal Pa?Ÿa?’nın söz vermesi üzerine kürsüye çıkan Hamdullah Suphi Bey, ?Ÿiiri alkı?Ÿlar arasında okudu. O gün oylama yapılmadı. ?žiirle ilgili konu?Ÿmalar ve oylama meclisin 12 Mart 1921 ö?Ÿleden sonraki oturumunda yapıldı. Bu arada Mehmet Akif?’in yazdı?Ÿı ?Ÿiir 17 ?žubatta ?“Sebilü?’r-Re?Ÿat Dergisi?”nde yayınlanarak ülke çapında büyük bir yankı uyandırdı ve millî heyecanı galeyana getirdi. 12 Mart 1921?’de Meclis Kürsüsünde tekrar okunan ?Ÿiir oy çoklu?Ÿuyla birinci seçildi ve ?“Millî Mar?Ÿ?” olarak kabul edildi. Mehmet Akif ?“Onu milletimize ve kahraman ordumuza ithaf ettim.?” diyerek ?“Safahat?” ine almamı?Ÿtır.
Akif?’in ?Ÿiirinin ?“Millî Mar?Ÿ?” olarak kabul edilmesinden sonra açılan beste yarı?Ÿmasından bir sonuç alınamadı. 1924 yılında ?Ÿiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarı?Ÿmaya 24 besteci katıldı. 1924 yılında Ankara?’da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat ?‡a?Ÿata?’nın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındı ise de 1930?’da de?Ÿi?Ÿtirilerek Cumhurba?Ÿkanlı?Ÿı Orkestra ?Ÿefi Osman Zeki ?œngör?’ün, 1922?’de hazırladı?Ÿı bu günkü beste yürürlü?Ÿe kondu. Mar?Ÿın armonilenmesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yaptı.
Mehmet Akif, sırtına bir palto almak için bile parası yokken yarı?Ÿmadan kazandı?Ÿı parayı, yoksul ve kimsesizlere, dul ve yetimlere meslek kazandıran bir kurulu?Ÿ olan ?“Darülmesaî?” ye ba?Ÿı?Ÿladı.
Mehmet Akif?’e muhalif olanlarda yok de?Ÿildi. ?“Yine yobazın ?Ÿiiri seçildi.?” deyip açıkça cephe alan milletvekilleri de vardı. Nitekim daha sonra 1925-1926?’da mecliste ?“İstiklal Mar?Ÿının sözlerinin çok dini içerikli oldu?Ÿu, batı medeniyetini yerdi?Ÿi ve Atatürk adının geçmedi?Ÿi,?” öne sürülerek mecliste İstiklal Mar?Ÿının de?Ÿi?Ÿtirilmesi teklif edilmi?Ÿ bununla ilgili yarı?Ÿmalar düzenlenmi?Ÿtir.
Müsabaka için gönderilen ?Ÿiirlerden birkaç örnek göstererek sizlere de?Ÿi?Ÿtirmek istedikleri ?“İstiklâl Mar?Ÿı?”nın muhtevası ile ilgili bir kar?Ÿıla?Ÿtırma yapmak istedim. Bu belgeler Konya Bölge Yazma Kütüphanesi?’nde mevcuttur. Bunlardan 24 Kanun-u Evvel 1341 tarihli Yavuz Donanması Saykası mürettebatından sabık Darü?’l- eytam talebesinden Bekir O?Ÿlu Mehmet Tevfik?’in Antalya?’dan gönderdi?Ÿi ?” Türk Varlı?Ÿı?” isimli ?Ÿiirin transkribesi ?Ÿöyledir:

T?œRK VARLI?žI
Tarihinde harikalar yaratan mert yılmayan Türkleriz
Cihanda efsaneler yıkan cengaver bir milletiz

Ta! Ezelden gökyüzünde dalgalanan ay-yıldız varlı?Ÿımızın arması
Yüce dahiler münci-i kimliklerde Türk benli?Ÿinin güne?Ÿi

Terakki ve medeniyet yolunda ballar yapan arılar gibi çalı?Ÿaca?Ÿız
Hak u?Ÿrunda kudurmu?Ÿ kaplanlar gibi çarpı?Ÿaca?Ÿız.

E?Ÿer vatanda?Ÿlar ?Ÿu aziz vatana tecavüzkâr bir el uzanırsa
Kükremi?Ÿ arslanlar gibi hudut boylarına ta?Ÿaca?Ÿız.

Her buca?Ÿında yurdumuzun ataca?Ÿız zafer zafer alevleri
Saçaca?Ÿız zaferden sonra hayat,?Ÿeref, istikbal ı?Ÿıkları

Müsterih ol, ey ?Ÿu aziz vatanın u?Ÿrunda giden kahraman simalar
Sizi temsil eden milletten hürmet ebediyyen hürmet sizlere

Yine sizlere müsabaka için Hanter Mezid Efendi?’nin 8 Mayıs 1926 tarihinde ?“Ankara?’da Maarif Nezareti Celilesine?” hitaben yazdı?Ÿı ?“Milli Mar?Ÿ?” isimli ?Ÿiirin transkribesini sunuyorum:

MİLLİ MAR?ž
Bir elinde bilgi ı?Ÿı?Ÿı yürü Turan arslanı
Bir zamanlar sen idin Hind?’in ?‡in?’in kurtaranı
Altın oluk kalbinden sendin Türkün yaradanı
Senin senin hep senin ?žark?’ın yi?Ÿit insanı

Altayların bozkurdu Ergenokon?’dan kurtuldun
Yıldızların nuru gibi sen Turandan do?Ÿmu?Ÿtun

?‡ok i?Ÿlerimiz var yapacak her ?Ÿey bekliyor seni
Gündüzleri gecelerden ayıran güne?Ÿ gibi
Dünya alem de?Ÿi?Ÿti her ?Ÿey ?Ÿimdi oldu ya?Ÿ
Yeniliktir her yolumuz ey Türk senin bilgi eri

Altayların bozkurdu Ergenokon?’dan kurtuldun
Yıldızların nuru gibi sen Turandan do?Ÿmu?Ÿtun

Hak yoludur her yolumuz, Hak?’tandır Türk?’ün her dile?Ÿi
Hak verilmez, hak alınır bunu böyle bilmeli
Ey tunç yüzlü arslanlar yürüyelim hep ileri
Türklü?Ÿün her ?Ÿeyi demektir bu ?Ÿerefle ölmeli

Altayların bozkurdu Ergenokon?’dan kurtuldun
Yıldızların nuru gibi sen Turan?’dan do?Ÿmu?Ÿtun

Yarı?Ÿmaya katılan İncesulu Feyzullah?’ın 29 Kanun-u Sani 1926 yılında gönderdi?Ÿi ?“Milli Mar?Ÿ?” ?Ÿiirinin transkribesi ?Ÿöyle:

MİLLİ MAR?ž
Ezelden ebedlere ta?Ÿan Milletim
Her yılgında yükseldi gün gibi devletim
Türkmen benim, Uygur benim, Mo?Ÿol- Hun benim
Azer, Macar nice soylar dalgamdır benim
Nihayetsiz gök altında silinmez erim
İstikbale do?Ÿru ben de nihayetsizim!

Dem oldu ki nurlu yollar gösterdi güne?Ÿ
Garb?’a aktım, akınlarım milletler kurdu
Dem oldu millî sevda o büyük ate?Ÿ
Bir denizden bir denize beni ko?Ÿturdu.
Yarattı?Ÿım medeniyet, zafer ve ?Ÿanlar
Guruplardır, mazilerin ufkunda yatanlar.

O millet ki ölüm beni a?Ÿ gibi
Sarmı?Ÿ iken gürledim yanarda?Ÿ gibi
Mezarımı tepeledim, zulmü devirdim
Yıkıp maziyi, ebedî sabaha erdim.
Tacı ezdim, çünkü ruhumdadır istiklal
Her Türk için hâkimiyet tacıdır hilal

Güzel yurdum sevdalarla duyarım seni
İstiklale gülümsüyor ufkunda hilal
?–yle güzelsin ki cennet senden bir hayal
Sen al bayrak tufanlarda sönmez alevsin
Gö?Ÿsündeki ay yıldızı güne?Ÿler sevsin
Yüksel, yüksel?… ben kanımla boyarım seni

Pembe gölgende bu alem de?Ÿi?Ÿir yarın?…
Yavrularımda uyanır ilâhî ?Ÿuur,
Uzak yakın bana hepsi bir hale olur
Yıldırımlarla bo?Ÿulur kuduran zulüm!
Millî deha, dima?Ÿını i?Ÿleyen o nur
Zulümsüz bir medeniyet cennet do?Ÿurur.

Ey tekâmül, ben a?Ÿa?Ÿım sana ta ezelden!
Güzelli?Ÿin ve a?Ÿkınla, ey solmaz güzel,
Yaratırım bu hayata yeni ?Ÿekiller!
Ufkunda kan görüp bu gün medeniyetten
Ye?’ise dü?Ÿmem, iman ile bilirim ki ben
Hakkın, nurun ve benimdir ebedi zafer
?žair bu ?Ÿiirinde dizeleri tam olgunla?Ÿtıramamı?Ÿ, dipnot dü?Ÿmü?Ÿ, dipnotta bu mısra ?Ÿöyle de olabilir diye ayrıntılara girmi?Ÿtir.

Sizlere İstiklal Mar?Ÿı?’nın ?“Sebilü?’r-Re?Ÿat Dergisi?”nde yayınlanan orijinal metinle birlikte transkripsiyonunu a?Ÿa?Ÿıya veriyorum:

İSTİKLAL MAR?žI
Korkma, sönmez bu ?Ÿafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
??‡atma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu ?Ÿiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal...
Hakkıdır, Hakk a tapan, milletimin istiklal!
?Ben ezelden beridir hür ya?Ÿadım, hür ya?Ÿarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmı?Ÿ? ?ža?Ÿarım!
Kükremi?Ÿ sel gibiyim, bendimi çi?Ÿner, a?Ÿarım.
Yırtarım da?Ÿları, enginlere sı?Ÿmam, ta?Ÿarım.
?Garbın afakını sarmı?Ÿsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu gö?Ÿsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı bo?Ÿar,
Medeniyet! dedi?Ÿin tek di?Ÿi kalmı?Ÿ canavar?
?Arkada?Ÿ! Yurduma alçakları u?Ÿratma, sakın.
Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.
Do?Ÿacaktır sana va detti?Ÿi günler hakk ın...
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.
?Bastı?Ÿın yerleri toprak! diyerek geçme, tanı:
Dü?Ÿün altında binlerce kefensiz yatanı.
Sen ?Ÿehit o?Ÿlusun, incitme, yazıktır, atanı:
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.
?Kim bu cennet vatanın u?Ÿruna olmaz ki feda?
?žuheda fı?Ÿkıracak topra?Ÿı sıksan, ?Ÿuheda!
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
?Ruhumun senden, ilahi, ?Ÿudur ancak emeli:
De?Ÿmesin mabedimin gö?Ÿsüne namahrem eli.
Bu ezanlar-ki ?Ÿahadetleri dinin temeli,
Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- ta?Ÿım,
Her cerihamdan, İlahi, bo?Ÿanıp kanlı ya?Ÿım,
Fı?Ÿkırır ruh-i mücerred gibi yerden na ?Ÿım;
O zaman yükselerek ar?Ÿa de?Ÿer belki ba?Ÿım.
?Dalgalan sen de ?Ÿafaklar gibi ey ?Ÿanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal:
Hakkıdır, hür ya?Ÿamı?Ÿ, bayra?Ÿımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk a tapan, milletimin istiklal!
İstiklal Mar?Ÿına 1925 -26 yıllarında olu?Ÿan dü?Ÿmanlık bugün de bazı çevrelerde aynen devam etmektedir. Okullarımızın pek ço?Ÿunda da bu i?Ÿ bir angarya olarak yapılmakta, çocuklarımız millî duygudan yoksun olarak yeti?Ÿmektedir.
Türk milleti olarak üzerimizden geçen silindiri pek çabuk unutmu?Ÿ bulunuyoruz. Daha dün vatanımız dü?Ÿman çizmesi altında çi?Ÿnenirken, can, mal, ırz ve namusumuz ayaklar atına alınırken bu gün aynı ülkelerle can ci?Ÿer karde?Ÿ olduk. Onların hatırı kırılmasın diye önce andımızdan sonra da mar?Ÿımızdan taviz vermeye ba?Ÿladık. Bize milliyetini inkâr et diyorlar ona da ?“peki efendim.?” der haline geldik.
Mehmet Akif?’e bir gazeteci sormu?Ÿ: ?“Efendim, bir daha İstiklal mar?Ÿı yazar mısın?” diye. Mehmet Akif; ?“Bu millete Allah bir daha İstiklal mar?Ÿı yazdırtmasın.?” demi?Ÿ. Korkarım ki biz daha çok İstiklal Mar?Ÿı yazmak zorunda kalaca?Ÿız. Bu milletin milliyetçi insanları, aydınları, münevverleri, ?Ÿairleri- edipleri İstiklal Mar?Ÿının önemini vurgulamalı, genç nesilleri kutsal de?Ÿerleriyle tanı?Ÿık ve barı?Ÿık hale getirmelidirler. Bu gün mukaddesatına sırtını dönen ve umursamayanlar yarın yine aynı silahla vurulmaya mahkûmdur.
Bizlere bu güzel mar?Ÿımızı hediye eden Mehmet Akif Ersoy?’u, Gazi Mustafa kemal Atatürk ve silah arkada?Ÿları ba?Ÿta olmak üzere tüm ?Ÿehit ve gazilerimizi rahmet ve ?Ÿükranla anıyoruz. Allahın rahmeti ve merhameti bu milletin üzerine olsun.