Son yıllarda internet teknolojisinde ya?Ÿadı?Ÿımız muazzam geli?Ÿimler ?ylesine hızlı ki nasıl bir de?Ÿi?Ÿim i?inde oldu?Ÿumuzu bile fark etmekte zorlanıyoruz.

Bir zamanlar bilimkurgu filmlerine konu olabilecek hayat bi?imleri artık sıradan bir g?n?n par?ası oluverdi. Daha birka? sene ?nce hayret etti?Ÿimiz bazı yeni teknolojiler bug?n nostaljik oldu.

De?Ÿi?Ÿen web teknolojileri sadece sanal hayatımızı de?Ÿil ger?ek hayatımızı da etkiliyor.

Uluslararası bir in?Ÿaat firmasında ?alı?Ÿan Emrah, sabah uyandı?Ÿında ilk i?Ÿ olarak tablet bilgisayarını a?tı, mesaj kutusuna gelen e-maillerini okudu ve yurtdı?Ÿı ofislerinden gelen acil mesajlara cevap yazdı.

Daha sonra ofis bilgisayarına ba?Ÿlanıp ?zerinde ?alı?Ÿtı?Ÿı taslak raporu i?Ÿ arkada?Ÿına g?nderdi. Bu arada T?rkiye ve d?nya g?ndemindeki haberlere g?z attı,bankahesabına girip EFT talimatlarını verdi, hava durumunu kontrol etti ve hızlı bir kahvaltı yapıp ofisine gitmek ?zere evinden ?ıktı.

Ofisine giderken akıllı telefonundan ?yesi oldu?Ÿu sosyal a?Ÿ profillerine girdi, arkada?Ÿlarının payla?Ÿtı?Ÿı video, yazı ve yorumları kontrol etti. Tam bu sırada, gelen uyarı mesajıyla o g?n ni?Ÿanlısının do?Ÿum g?n? oldu?Ÿunu hatırladı. Hemen internette bir ?i?ek?i araması yaptı.

Arama sonucunda ilk sırada ?ıkan firmanın web sitesine g?z attı ve firma hakkında internette arama yaptı. Sosyal payla?Ÿım sitelerinde ve bloglarda ?Ÿirket hakkında yapılan olumlu yorumları g?r?nce be?Ÿendi?Ÿi en g?zel ?i?e?Ÿi kredi kartıyla satın aldı ve romantik bir mesaj eklemeyi de ihmal etmedi. ?i?ek ??Ÿlen olmadan ni?Ÿanlısının ofisine ula?Ÿtırılacaktı.

Ofise vardı?Ÿında do?Ÿruca toplantı odasına ge?ti. ?žirketin Kazakistan ve Dubai operasyon sorumluları ile bir video konferans yapmak ?zere yerini aldı, G. Afrika'daki bir in?Ÿaat ihalesi i?in son hazırlıkların yapılması gerekiyordu. Emrah i?in g?n daha yeni ba?Ÿlamı?Ÿtı...

Emrah aslında hayali bir karakter, anlatılan hik?ye de ger?ek de?Ÿil. ?stelik bu hik?ye bug?n bir?o?Ÿumuz i?in kula?Ÿa olduk?a sıradan geliyor.

Sanki sıradan bir sabahın ?zeti. Oysa bu yazı e?Ÿer 10 yıl ?nce yazılsaydı o zaman Emrah'ın hik?yesi kula?Ÿa bir bilimkurgu senaryosu gibi gelecekti. Son yıllardaki internet icatları, sıradan hayatlarımızı giderek bir bilimkurgu filmine benzetiyor.

Peki son 10 yılda hangi internet icatları hayatımızda ne gibi de?Ÿi?Ÿikliklere sebep oldu? Dilerseniz bunlara bir g?z atalım.

1. Wi-Fi: İnternetle 90'lı yılların sonunda ilk defa tanı?Ÿanlar dial-up modemleri iyi hatırlayacaklardır. Hele o ba?Ÿlantı kurulurken ?ıkan sesi hangimiz unutabiliriz?

O zamanlar internete girmek i?in telefon hattınızın daima a?ık ve bilgisayarınızın da modeme bir kablo aracılı?Ÿıyla ba?Ÿlı olması gerekiyordu.

Bug?n ise Wi-Fi teknolojisi sayesinde artık evlerimizde, ofislerimizde, restoranlarda, kafelerde, ?Ÿehirlerarası otob?slerde,alı?Ÿveri?Ÿmerkezlerinde, vapurlarda ve hatta u?aklarda internete kablosuz ba?Ÿlanabiliyoruz.

İstanbul Beyo?Ÿlu Belediyesi gibi bazı kurulu?Ÿlar vatanda?Ÿlara ?cretsiz Wi-Fi internet imk?nı bile sunuyor.

İnternet teknolojilerinin sembol filmi Matrix e?Ÿer bug?n ?ekilseydi kahramanımız Neo ensesinden giren bir kabloya ihtiya? duymadan Matrix'e ba?Ÿlanabilecekti. Wi-Fi teknolojisi sayesinde Neo b?y?k bir eziyetten kurtulmu?Ÿ olacaktı.

2. Web tarayıcıları: İnternet bir sayısal bilgi okyanusudur. Bu okyanusta her ?Ÿey ?e?Ÿitli protokoller, sayısal standartlar ve programlama dilleri ile ?Ÿifrelenmi?Ÿtir.

Web tarayıcıları ise bu ?Ÿifreleri a?an bir anahtar gibidir. Bu anahtar sayesinde karmakarı?Ÿık program kodları g?z?m?z?n algılayabilece?Ÿi grafiklere, tasarımlara ve yazılara d?n??Ÿ?yor.

E?Ÿer web tarayıcıları olmasaydı internetteki i?eri?Ÿe eri?Ÿebilmek i?in bir?ok programlama diline hakim olmamız gerekecekti.

Oysa ?Ÿimdi internette dola?Ÿmak neredeyse bir ?ocuk oyunca?Ÿı ve ?o?Ÿumuz i?in g?nl?k hayatımızın ayrılmaz bir par?ası. Alı?Ÿkanlıklarımızdan dolayı fark etmiyoruz ama web tarayıcılarının internet deneyimimizde oynadı?Ÿı rol ?ok b?y?k.

3. Web arama motorları: Arama motorları internetin u?suz bucaksız d?nyasında istedi?Ÿimiz bilgiyi arayıp bulmamıza yardımcı olurlar. Arama motorları sayesinde internette yolumuzu bulabiliriz.

90'lı yılların sonuna kadar bir?ok arama motoru vardı ama Google'ın gelmesiyle i?Ÿler tamamıyla de?Ÿi?Ÿti. Di?Ÿerlerinden ?ok farklı ve etkili algoritmalar kullanan Google sayesinde internetteki bilgiler daha d?zenli bir ?Ÿekilde indekslenebildi.

B?ylelikle Google hem son kullanıcı i?in sınırsız fırsatlar sundu hem de yepyeni ekonomik modeller olu?Ÿturdu. Arama sonu?larında ?st sıralarda yer alabilmek i?in Arama Motoru Optimizasyonu (SEO) teknikleri kullanılmaya ba?Ÿlandı.

Hakkında bilgi toplamak istedi?Ÿimiz bir ki?Ÿiyi, kurumu veya ?r?n?n adını arama motorunda yazıp bir ?n ara?Ÿtırma yapmak sıradan aktivite haline geldi. "Google'lamak" g?nl?k hayatta sık?a kullandı?Ÿımız bir deyim halini aldı.

4. VoIP: 80'li yıllarda T?rkiye'de bir ev telefonu ba?Ÿlatmak i?in aylarca sıra beklemek olduk?a sıradan bir durumdu. ?stelik sa?Ÿlam bir 'torpil'e ihtiyacınız vardı.

90'lı yıllarda ise imk?nlar arttı ve artık telefon ba?Ÿlatmak yava?Ÿ yava?Ÿ l?ks olmaktan ?ıkıp bir ihtiya? halini aldı. Cep telefonlarının da ?ıktı?Ÿı 90'lı yılların son d?neminde en b?y?k derdimiz y?ksek telefon faturalarıyla ba?Ÿa ?ıkmaya ?alı?Ÿmaktı.

2000'li yılların ortalarında yaygınla?Ÿmaya ba?Ÿlayan VoIP teknolojisi ise tam bir ileti?Ÿim devrimi oldu. VoIP ile internet ?zerinden telefon g?r??Ÿmeleri yapmak m?mk?n hale geldi.

Bu teknolojiye Skype firması ?nc?l?k yaptı. Artık Skype ve benzeri programlar yardımıyla hi? fatura ?demeden saatlerce kıtalararası konu?Ÿabiliyor, hatta video konferans yapabiliyoruz.

Telefon a?mak i?in kom?Ÿumuza gitti?Ÿimiz g?nleri hatırlayınca VoIP teknolojisi kula?Ÿa ger?ek bir mucize gibi geliyor.

5. Web 2.0: Web 2.0, 2004 yılından itibaren yaygınla?Ÿmaya ba?Ÿlayan ikinci nesil internet hizmetlerinin adı. Ajax, RSS, XML, XHTML gibi farklı teknolojiler ve geli?Ÿmi?Ÿ sunucular sayesinde internet kullanıcıları kendi i?eriklerini olu?Ÿturma imk?nı sa?Ÿladılar.

?Bu teknolojik geli?Ÿme YouTube, Facebook, Ek?Ÿis?zl?k, Flickr, Twitter ve bloglar gibi internet kullanıcılarının olu?Ÿturdu?Ÿu sayısız payla?Ÿım ortamlarını m?mk?n kıldı. Web 2.0 sayesinde ger?ek zamanlı bilgi akı?Ÿı sa?Ÿlamak ve yepyeni sosyal a?Ÿlar kurmak m?mk?n hale geldi.

6. Sosyal medya: Sosyal medya sayesinde artık her kullanıcı aynı zamanda bir i?erik ?reticisi haline geldi. Yepyeni insanlarla tanı?Ÿma ve fikir alı?Ÿveri?Ÿinde bulunma fırsatı ortaya ?ıktı.

Sosyal medya sayesinde e?Ÿzamanlı bilgi payla?Ÿmak m?mk?n oldu. Haber alma ve haber verme alı?Ÿkanlıklarımız de?Ÿi?Ÿti.

Sosyal medya denince akla ilk gelenler bloglar, sosyal a?Ÿlar (Facebook, MySpace, LinkedIn), i?erik payla?Ÿım toplulukları (YouTube, Flickr, del.icio.us), wikipedia, Podcast'ler ve forumlardır.

Sosyal medya bug?n ?ylesine ?nemli hale geldi ki artık ?Ÿirketler de bu kanalları yo?Ÿun bir ?Ÿekilde kullanmaya ve yazılan m??Ÿteri ele?Ÿtirilerini de?Ÿerlendirmeye ba?Ÿladılar.

Twitter'da 35 bin, Facebook'ta 722 bin takip?isi olan Amerikalı giyim ma?Ÿazası GAP'ın, gelen m??Ÿteri yorumlarını dikkate alıp logosunu de?Ÿi?Ÿtirmekten vazge?mesi buna iyi bir ?rnektir.

7. e-bankacılık ve e-ticaret: e-ban-kacılık sayesinde bankada yapabildi?Ÿimiz her ?Ÿeyi internet ?zerinden ger?ekle?Ÿtirebilir hale geldik. e-bankacılı?Ÿın sa?Ÿladı?Ÿı sanal POS gibi olanaklar bize hem ?ok zaman kazandırdı hem de e-ticaret yapma olanaklarını artırdı.

?2005 yılında T?rkiye e-ticaret hacmi 1,4 milyar dolar civarındaydı, 2009'da bu rakam 10 milyar doları a?Ÿtı. Geli?Ÿen e-ticaret imk?nları alı?Ÿveri?Ÿ alı?Ÿkanlıklarımızı da de?Ÿi?Ÿtirdi.

?Bundan 10 yıl ?nce, internetten sabah ko?Ÿusu i?in spor ayakkabı, ??Ÿle yeme?Ÿi i?in pizza, ak?Ÿamki ma? i?in LCD televizyon alabilece?Ÿimizi ka?ımız hayal edebilirdik?

8. Akıllı telefonlar: Birbilgisayardonanımına benzer ?zellikler ta?Ÿıyan Palm,Blackberryve Nokia N97 gibi modeller 2000'li yılların ortalarında i?Ÿ d?nyasında giderek yaygınla?Ÿtı.

iPhone'la birlikte ise akıllı telefon kavramı bamba?Ÿka bir anlam kazandı. Artık akıllı telefon deyince hem internette gezebilece?Ÿimiz, hem GPS'te yol tarifi alabilece?Ÿimiz, hem ofis uygulamalarını a?abilece?Ÿimiz, hem sinemaya bilet alabilece?Ÿimiz, hem oyun oynayabilece?Ÿimiz, hem foto?Ÿraf ?ekebilece?Ÿimiz hem de aklımıza gelen veya gelmeyen bir?ok uygulamayı kullanabilece?Ÿimiz bir platform aklımıza geliyor.

T?m bunların ?st?ne telefonla konu?Ÿmak da cabası. Akıllı telefonlar sayesinde hem t?m ileti?Ÿim ihtiya?larımızı fazlasıyla gideriyor hem de artık bilgisayarlara ihtiya? duymadan bir?ok i?Ÿlemimizi rahatlıkla yapabiliyoruz.

9. Mobil internet: Akıllı telefonların geni?Ÿ kitlelerce kullanılabilmesinin en b?y?k etkenlerinden biri de mobil internetin giderek ucuzlaması ve daha az ?cretlere daha ?ok veri hattı kullanabilmemiz oldu.

E?Ÿer Edge ve 3G teknolojileri bu kadar geli?Ÿmeseydi bilgisayarda yapmayı hayal bile edemeyece?Ÿimiz i?Ÿlemleri akıllı telefonlarımızda kullanmaya ekonomik g?c?m?z yetmezdi.

7 g?n 24 saat internete ba?Ÿlı oldu?Ÿumuz bu yeni mobil d?nyada, ?evirmeli a?Ÿ ile internete a?Ÿır a?Ÿır ba?Ÿlanan 56K modemlerin sesi artık tam bir ge?mi?Ÿ zaman nostaljisi oldu.

10. Tablet bilgisayarlar: İlk ?nce tablet PC'leri duyduk; dijital kalem yardımıyla ?evrilebilir ekranına yazı yazabilece?Ÿimiz bu laptop benzeri bilgisayarlar hepimizin ilgisini ?ekti.

Acaba artık laptopların sonu mu geldi diye d??Ÿ?n?rken Apple'ın bu yıl i?erisinde duyurdu?Ÿu iPad oyunun kurallarını t?m?yle de?Ÿi?Ÿtirdi. iPad ve benzeri tablet bilgisayarlar hen?z ?lkemizde ?ok yaygınla?Ÿmadı ama genel e?Ÿilim y?ksek artı?Ÿ e?Ÿiliminde.

Akıllı telefon ile laptop bilgisayar arasında bir ?r?n olan iPad yeni nesil ileti?Ÿim ara?larının en ?nemli sembol? oldu. Bir zamanlar Star Trek dizisinde bir bilimkurgu fantezisi olarak ortaya ?ıkan PADD'ler ger?ek olup hızla g?nl?k ya?Ÿamımızdaki yerini aldı.

iPad sınırlı sayıda ?lkede piyasaya ?ıktıktan tam 80 g?n sonra 3 milyon adetlik bir satı?Ÿa ula?Ÿtı. 2011 sonu satı?Ÿ tahmini ise yakla?Ÿık 15 milyon. 2014 yılında ise d?nya ?zerindeki tablet bilgisayar sayısının 200 milyon adede ula?Ÿması bekleniyor.

Tablet bilgisayarlar yepyeni bir ekonominin de ba?Ÿlangıcı anlamına geliyor. ?zellikle yayıncılık a?ısından b?y?k ?nem ta?Ÿıyor.

Samsung, Dell, HP, BlackBerry, Asus gibi sayısız ?retici firmalar tablet piyasasında yerlerini almak i?in yepyeni modelleri piyasaya s?r?yor. İ?erik ?reticiler geni?Ÿ ve parlak ekranlı tabletlerin t?m avantajlarını kullanacak ?zel uygulamalar hazırlıyor.

Kullanıcılar ise bu ?zel uygulamalar sayesinde bug?ne kadar hi? alı?Ÿık olmadıkları bir mobil internet deneyimini ya?Ÿıyor.

Tablet bilgisayarlar ve sundukları pratik uygulamalar hayatımızda giderek daha ?ok yer alacaktır. Teknolojinin bu kadar hızlı ilerledi?Ÿi bir ?a?Ÿda bilimkurgu senaristlerinin i?Ÿi artık ?ok daha zor.