ABD: Geçici enflasyon tezinde pandemik kalem etkisi ve asıl katılık sebepleri

EKONOMİ │ A^- | A⁺   14.09.2021 18.14

ABD’de TÜFE Temmuz'daki %5,4'ten Ağustos'ta yıllık bazda %5,3'e geriledi ve piyasa beklentileriyle eşleşti. Aylık bazda, TÜFE %0.3 seviyesinde gerçekleşti. Daha da önemlisi, değişken gıda ve enerji fiyatlarını hariç tutan çekirdek TÜFE, %4,2'lik piyasa tahminine kıyasla %4,3'ten %4'e geriledi. Gıda ve enerji hariç tüm çekirdek gösterge aylık bazda da %0,1 artarak Şubat 2021'den bu yana en düşük artışı kaydetti.

Alt kalemlere baktığımızda; Benzin, ev eşyaları, gıda ve barınma endeksleri Ağustos'ta yükseldi ve mevsimsellikten arındırılmış tüm kalemlerdeki aylık artışa katkıda bulundu. Enerji endeksi, esas olarak benzin endeksindeki %2,8'lik artış nedeniyle %2 arttı. Gıda endeksi Ağustos ayında %0,4 arttı. Ev eşyaları ve barınma endekslerinin yanı sıra yeni araçlar, eğlence ve tıbbi bakım endeksleri de Ağustos ayında yükseldi. Havayolu ücretleri, kullanılmış araba ve kamyonlar ve motorlu taşıt sigortası endeksleri ay boyunca düştü. Yıllık değişimlerde ise katı görüntü enerji ve emtia grubu için devam ediyor, enerjide yıllık enflasyon Ağustos itibariyle %25 seviyesinde.. Benzin endeksi geçen yıla göre %42,7 arttı. Elektrik endeksi %5,2 artarak Mart 2014'te sona eren dönemden bu yana en büyük 12 aylık artışını kaydetti. Doğal gaz endeksi son 12 ayda %21,1 artarak Ağustos 2008'de sona eren dönemden bu yana en büyük artışı kaydetti. Bunlar ÜFE’ye en hızlı geçen kalemler ve ÜFE ile TÜFE arasındaki geçiş eş zamanlı ve benzer katsayıda olmuyor. Gıda enflasyonunda ise yıllık %3,7 seviyesindeyiz. Aslında enflasyonu genel olarak etkileyen kalemlerdeki değişimler, bize pandemik kalemlerdeki etkinin soğuma işaretleri gösterdiğini, ancak enerji ve emtia ile alakalı faaliyetlerde enflasyon katılığının sürdüğünü göstermekte.

Ağustos TÜFE’sinde meydana gelen daha yumuşak artış ile beraber, bazı kullanılmış araç veya seyahat hizmetleri gibi geçici kalem etkilerinin de gösterdiği bazı alanlarda Fed “enflasyon geçiciliği” konusunda haklı çıkmış gözükürken, bu ayrıntının tapering konusunda zaman kazandırıcı olabileceğini söylemiştik. Ancak genel görünüm itibariyle enflasyondaki yükseklik belli bir süre daha devam edebilir. Enflasyonu geçtiğimiz aylarda sürükleyen pandemik kalem etkisinin soğuması, geriye enflasyonun asıl sorunlu olan kısmını bırakıyor. Gıda, konut ve diğer mallarda enflasyon güçlü kalmaya devam ediyor. Görünen kısım itibariyle enflasyon zirve noktasından yavaşlayan bir görüntü çiziyor olabilir, ancak bu enflasyon standardı halen yüksek ve gevşek finansal koşullar bu enflasyon görünümünü soğutmak için yeterli bir politika zemini çizmez. Aynı zamanda temel mallarda kullanılan girdiler, üretim ve işgücü arzı konusunda sıkıntılı durum devam ediyor ve enflasyonist ortamda reel ücret düşüşü istenmeyeceği için “çift taraflı enflasyon” olgusu oluşturabilecek ücretler genel seviyesi de dikkate alınmak durumunda. Bu ortamda, enflasyonun önümüzdeki yıla kadar sıcak kalması çok muhtemel. Kısa vadeli enflasyon görüntüsü yukarı doğru riskler taşımaya devam edecektir.

Piyasalar Fed’in 22 Eylül açıklamalarına hazırlanırken, gelen soğuk enflasyon verileri biraz oyalanmaya yardımcı olacaktır. 

Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı