Zebra Hayvanı, Yaşamı, Özellikleri, Hakkında Bilgiler
Zebra Hayvanı, Yaşamı, Özellikleri, Hakkında Bilgiler
Tek parmaklılardan, ata benzeyen, derisi çizgili, Afrika'da yaşayan, memeli hayvan.
Zebra Familyası: Atgiller (Equidae). Yaşadığı yerler: Afrika'nın uçsuz bucaksız otlaklarında. Özellikleri: Katır iriliğinde, beyaz zemin üzerine siyah çizgili vücudu vardır. Sürüler halinde yaşar. Otla beslenir. Çeşitleri: Üç türü vardır. Dağ zebrası (E. zebra), Greyvi zebrası (E. greyvi), Burşeli zebrası (E. burchelli).
Afrika'da Büyük Sahra'nın güneyinde yaşayan vücudu çizgili katır iriliğinde bir memeli. Çizgili yaban eşeği olarak da bilinir. Vücudunun beyaz tonu üzerindeki siyah çizgiler tırnaklarına kadar devam eder. Tek parmaklılar takımındandır. Geviş getirmez. Sürüler halinde yaşar. Koku alma ve görme duyusu güçlüdür. Kısa ve dik bir yelesi, iri kulakları vardır. Kuyruk ucu püsküllüdür. Grubun bireyleri birbirine çok düşkündür. En büyük düşmanları aslan ve kaplandır. Zebra; vahşi, hızlı, ele geçmez bir hayvandır. Tekme ve dişleriyle kendini korur. Su içerken aslan saldırısına karşı çok dikkatlidir. Açık tepe ve ovalarda yaşarlar. Ormanlardan kaçınırlar. Genellikle sabah ve akşamları gezer, aralıklarla suya gider, ayakta durarak da dinlenirler. Su kenarlarından pek uzaklaşmazlar. Ürktüklerinde sürü heyecanla koşmaya başlar. Sürüden kaybolan bir bireyi saatlerce, hatta günlerce ararlar.
Kuzey Doğu Kenya'da yarı çöllerde bulunan Greyvi zebrası (E. greyvi) en büyük zebra olup 1.5 metre yüksekliktedir. Güney Batı Afrika'nın dağ zebrası (E. zebra) en küçük zebradır. Bunun yüksekliği ise 1.2 metre civarındadır. Fakat bunların soyu gün geçtikçe azalmaktadır. Doğu Afrika'da en çok yaygın olan Burşeli (E. burchelli) zebrasıdır. Buna “ova zebrası” diyenler de vardır. Ehlileştirilememiştir.
Gebelik dönemi 12 ay olup, yavru doğumdan hemen sonra anneyi takip eder. Afrika yerlileri zebranın etini yerler. Fakat başkaları için ağır bir tadı vardır. Bazan antilop ve zürafalarla da beraber gezerler. Eşek ile zebranın eşleşmesinden meydana gelen meleze “zebroid” denir.
Zebra Özellikleri, Yaşamı
Kaliforniya Üniversitesi - UCLA'nın yaptığı araştırmalara Göre Zebraların renklerinin Açıklaması:
Amerikanın en ciddi eğitim kurumlarından Kaliforniya Üniversitesi-UCLA, konuya el atarak aranan yanıtı buldu. UCLA, Afrika'da 29 farklı çevredeki 16 ayrı bölgede inceleme yaptı. 13 Ocak'ta (Journal Royal Society Open Science) isimli dergide yayınlanan araştırma sonuçlarına göre, çizgili gövde, ne aslanlardan ne de böceklerden kurtulmaya yarıyor.
UCLA'dan, Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Bölümü araştırmacılarından Ren Larison, araştırma sırasında, "Diğer hayvanların da düşmanı var ancak çizgili postları yok, zebralar neden avcılar için çizgilere sahip olmak zorunda? Diğer hayvanlar da böcekler tarafından ısırılıyor, fakat çizgileri yok, neden zebraların böyle desenleri olsun?" gibi soruların yanıtlarını aradıklarını söyledi.
Araştırmaya göre zebraların desenleri, hayvanların vücut ısılarını düzenlemesine yarıyor. Yani, "ikonik" desenlerin amacı, hayvanı Afrika'nın sıcağından korumak. Hayvanı böyle bir koruma yöntemi bulmaya iten ise sindirim sistemi.
Araştırmacılar, diğer hayvanların da vücut ısılarını düzenlemeye ihtiyaç duyduklarını fakat bu havanların zebralar gibi sindirimi sistemine sahip olmadığını belirtiyor. Zebralar, diğer hayvanlara göre daha az etkili bir sindirim yöntemi izliyor, bu uzun sindirim nedeniyle daha fazla güneş altında kalmak ve beslenmek zorunda kalıyor; çizgiler de hayvanı gün ortasındaki etkili güneşin etkisinden koruyor.
Yeni bir araştırma farklı bir sonuç çıkartana kadar, UCLA'nın zebralara ilişkin araştırmasının sonuçları böyle.
Hayatta Kalma Mücadelesi
Zebraların çoğu gizlenecek fazla yer olmayan açık otlaklarda yaşar. Bu nedenle hayatta kalabilmek için çok hızlı hareket etmek zorundadırlar. Zebraların tüm bedensel özellikleri de bu duruma özgü bir evrim geçirmiştir. Örneğin bacakları çok uzundur, güçlü kasları ve büyük akciğerleri vardır. Bu nedenle hiç yorulmadan ve yavaşlamadan çok uzun süre koşabilirler. Zebraların kemikleri de hafif olmasına rağmen oldukça güçlüdür.
Bir zebranın hayatı tehlikelerle doludur. Aslanlar, yabanıl köpekler, sırtlanlar, parslar ve timsahlar 250 kiloluk bu hayvanı iyi bir av olarak görürler. Bir zebra saatte 55 kilometre hızla koşabilir, fakat yırtıcı hayvanlar bazen gizlenerek onu gafil avlayabilirler. Aslanlar pusuda beklerler, timsahlar çamurlu suların altında saklanırlar ve parslar karanlıkta gizlenerek beklerler.
Zebraların yaşamı uyanık olmalarına ve sürü üyelerinin toplu halde yaptıkları hareketlere bağlıdır. Akşamları çoğu zebra uyurken, uyanık kalan, etrafı dinleyen ve izleyen birkaç zebra her zaman vardır. Eğer bir zebra yaklaşan bir yırtıcı hayvanı fark ederse burnundan tüm sürünün dikkatini çekecek uyarıcı bir ses çıkarır. Genelde sürünün bir üyesi hastalandığı ve yola devam edemeyeceği zaman diğerleri bile bile yavaşlar veya yavaş giden zebra sürüye tekrar yetişene kadar beklerler. Bir tehlike sürüyü tehdit ettiğinde, aygır cesurca yırtıcı hayvanla kısraklar arasında durur ve sürüye kaçacak zaman tanımak amacıyla düşmanı ısırır ve çifteler.
Zebra ve Yavrusu
Yavruların Büyütülmesi
Dişi zebra yeni doğan tayını korur ve ilk olarak sürünün diğer üyelerinden onu uzak tutar. Yavrunun annesine bağlanması bu özel soyutlanma döneminde gerçekleşir. Genç tay, annesine özgü siyah beyaz çizgilerin şeklini ezberler. Daha sonra annesinin sesini, kokusunu ve çizgilerinin şeklini tanıyacak, böylece başka bir dişiyi anne olarak kabul etmeyecektir.
Yeni doğan taylar anne babalarının kendine özgü siyah beyaz çizgileriyle doğmazlar. Çizgileri kırmızımsı kahverengidir ve ancak tay büyüdükçe siyaha dönüşür. Çeşitli aile gruplarından gelen taylar oynamak için daha büyük sürünün içinde bir araya gelirler. Oyunlarına bazen katılan yetişkinlerin arasında birbirlerini iterek, koşarak yarışırlar ve birbirlerini kovalarlar. Taylar uzun ve zayıf bacaklarının üzerinde dört nala koşup kuşları ve diğer küçük hayvanları kovalayarak oyun oynarlar. Yavru zebralar uzun narin bacakları, büyük siyah gözleri ve yumuşak parlak tüyleri olan güzel küçük hayvanlardır ve onları izlemek çok zevklidir.
YORUMLAR
