EBK'nın pazarlık usulüyle gerçekleştirilen ihalesine katılan şirketler Hacılar AŞ, Ditura Sro ve Sc, Agrohlal SGL oldu. İhale basına kapalı gerçekleştirildi.

İlk turda Agrohal, 500 ton canlı hayvan için 1 milyon 750 bin euroluk teklif verdi. Aynı miktar canlı hayvan için Dituria 1 milyon 650 bin euro teklif verdi. Hacılar A.Ş.  ise 500 ton canlı hayvan için 1 milyon 350 bin euro teklif verdi.

12:00'da başlayan ve kapalı zarf usulüyle gerçekleştirilen ikinci turda et ithalatı ihalesi 1 milyon 299 bin Euro'luk teklifle Hacılar firmasına verildi. Hacılar A.Ş. ihaleye Almanya'dan katılıyordu.

HACILAR A.Ş. KİMDİR?

İhaleyi kazanan Hacılar Türkiş Helal Gıda'nın Almanya merkezli olduğu ve sahibinin ise Kilisli Rıfat Kazancıoğlu olduğu belirtiliyor. Dituria Sro firması ise Slovakya merkezli Makedonyalı yine bir Türk olarak biliniyor. İhaleye katılan son firma olan Agrohilal Srl firmasının da yine Romanya menşeli olduğu sahibinin ise Konyalı bir Türk olduğu dikkat çekiyor.

ETLER NEREYE TESLİM EDİLECEK?

Şartname gereğince ithal edilecek 4 bin 25 ton kasaplık sığırın 500 tonunun Ankara'ya, bin 775 tonunun Adapazarı'na, bin 750 tonunun Adana EBK'na teslim edilmesi gerekiyor.

CEMİBİZDEN KAÇ LİRA ÇIKACAK?

İhale sonucuna göre 500 ton sığır için Türkiye Hacılar A.Ş.'ye 1 milyon 299 bin Euro ödeyecek. Yani sığırlara ödenecek ücret ton başına 2 bin 598 Euro, bir diğer deyişle 5 bin 196 TL olacak. Bu da ithal sığırın kilosunu 5.2 TL'ye getirecek.

İhale sonrası yapılan açıklamada Hacılar AŞ ve Ditura Sro'nun tekliflerinin değerlendirileceği açıklandı.

"FİYATLAR ALMANYA'DAN YARI YARIYA YÜKSEK"

Berlin merkezli Hacılar Helal Et firmasının sahibi  Rıfat Kazancıoğlu, ihale öncesinde, Türkiye'deki et fiyatlarının Almanya'ya göre yarı yarıya  yüksek olduğunu belirtmiş, Avrupa ülkelerinden getirecekleri canlı hayvanları  Türkiye'de kesmeyi planladıklarını söylemişti. İhaleye girmek için şartname alan diğer iki Türk firması ise 10 günlük sürenin çok kısa olduğunu belirterek ihaleye girmedi.

"İHALE GÖSTERMELİK"

Avusturya menşeli Köseoğlu firmasının sahibi Mustafa Köseoğlu, akreditif açıldıktan sonra hayvanların 10 gün içinde tesliminin istendiğini, ancak bu sürede 4 bin 25 ton hayvanın tesliminin mümkün olmadığını kaydetti. İhaleyi “göstermelik” olarak nitelendiren Köseoğlu, “Bir günde ancak 300 hayvanı yükleyebilirsiniz. 10 günde de 3 bin hayvan gelir. 4 bin 25 ton hayvanın bu kadar sürede yüklenip getirilmesi mümkün değil. İhale göstermelik. Ya hayvanlar geldi bir yerde bekliyor ya da hazır” diye konuştu.

Avusturya merkezli Altın Stern adına şartname alan Halil Bilici de teslim süresinin çok kısa olması nedeniyle şartname almalarına karşın ihaleye teklif vermediklerini söyledi. Bilici, hayvanların bu kadar kısa sürede nakledilmesinin mümkün olmadığını ve AB kuralları gereği bir hayvanın sadece 24 saat süreyle kara yoluyla taşınabildiğini de vurguladı.

Bu arada 4 bin 25 tonun yaklaşık 8 bin 500 civarında hayvan anlamına geldiği de belirtildi.

13 FİRMAYA DAVET, 3'ÜNDEN TEKLİF

Et Balık Kurumu'nun (EBK) 4 bin 25 ton kasaplık sığır ithalatı amacıyla bugün düzenlediği ihale için 13 firmaya davetiye gönderildiği, bunlardan 3'ünün teklif verdiği belirtildi.

İhale komisyonunun yaptığı incelemede, evrakı eksik olduğu için Romanya merkezli SC. Agrohilal SRL firması elendi. Diğer iki firmanın teklifleri alındı.

Teklif aldığı halde ihaleye katılmayan, Avusturya merkezli 2 firmanın yetkilileri ise hayvanların teslimi için 10 günlük süre verilmesini eleştirdi. Bu sürede bu kadar hayvanın getirilmesinin gerek karantina önlemleri gerekse hayvanların seçimi açısından mümkün olmadığını öne süren firma temsilcileri, teslim süresinin kısa tutulmasının daha fazla sayıda katılımı önlediğini öne sürdü.

ETTE YENİ İHALEYE HAZIR OLUN

Şartname uyarınca, ithal edilecek hayvanların 1750 tonunun EBK Adana, 500 tonunun Ankara, 1775 tonunun da Adapazarı kombina müdürlüklerine, sözleşmenin imzalanmasını müteakip, akreditifin açılmasından sonra 10 gün içinde teslim edilmesi gerekiyordu. Teslim süresinin kısa olması nedeniyle firmalar, sadece Ankara'da teslim edilecek 500 ton canlı hayvan için teklif verdi. Adana ve Adapazarı için teklif verilmedi. Bu iller için yeniden ihale düzenlenmesi bekleniyor. Ancak, firma yetkilileri, sürenin kısa tutulması halinde bu ihalelere de teklif vermeyi düşünmediklerini belirttiler.

''SÜT DANALAR GETİRİLECEK, TÜKETİCİNİN ENDİŞESİ OLMASIN''

AA'nın haberine göre evrakı eksik olduğu için ihaleden elenen Romanya merkezli SC Agrohilal SRL'nin ortaklarından Eşref Şekerli, ihalede çok düşük fiyat oluştuğunu belirtirken, ''Alan arkadaşın bu işi nasıl götüreceğini bilmiyorum. Gemi ile bile getirseniz bundan daha düşük fiyat olmazdı'' dedi.

İhaleden sonra basın mensuplarına açıklama yapan Şekerli, ihaleye hazırlanmak için 4 gün süre verildiğini, bu sırada ihale evraklarının tercümesinin Türk Büyükelçiliği'ne onaylattırılması gerektiğini, bunu yapmadıkları için ihaleden elendiklerini söyledi. Hayvanların teslimi için verilen sürenin çok kısa olduğunu, karayolu ile taşımacılığın maliyeti artırdığını anlatan Şekerli, şöyle konuştu:

''Maliyeti düşürmek için gemi ile taşımak lazım. Ama gemi ile taşımak için de en az 2-3 ay önceden randevu almak gerekir. Bu ihale çok kısa sürede düzenlendi. Karayolu ile taşımacılıkta da AB kuralları gereği hayvanları 20-30 saatten fazla taşıyamazsınız. İndirip dinlendirmeniz lazım. Ayrıca, büyük miktarda hayvan sevkıyatı için daha fazla zaman gerekli. Bu yüzden Adana ve Adapazarı için teklif vermedik. Eğer, yeni ihalede süreyi uzatırlarsa katılırız.

EBK'nın alım şartnamesinin çok ağır olduğunu belirten Şekerli, sağlık yönünden çok sıkı şartlar istendiğine işaret ederek, şöyle devam etti:

''EBK, 16-28 aylık, canlı ağırlığı asgari 450 kg, azami 650 kg olan hayvanları istedi. Yani bunlar süt danası. En kaliteli hayvanlar istendi. Sağlık ve kalite yönünden tüketicinin hiçbir endişesi olmasın. En iyi hayvanlar gelecek. Sorunun uzun vadede çözümü için aslında damızlık materyal getirilmesi lazım. Ancak, kısa sürede çözümü için et ithal edilse bile, Macaristan'dan, Romanya'dan helal gıda sertifikası almış mezbahalardan ithalat mümkün. Oralarda bu tür tesisler var. Endişe duyulacak bir durum yok.''

"SPEKÜLASYONU BESİCİ DEĞİL SATICI YAPIYOR"

Türkiye'de et fiyatlarındaki spekülasyonu besicinin değil, satıcıların yaptığını öne süren Şekerli, besicinin 300-400 kg'lık bir hayvandan para kazanmak için 1 yıl beklediğini, ancak kasapların, perakendecilerin 1 günde birkaç hayvan satarak aynı parayı kazandığını söyledi. Türkiye'de etin maliyetinin 12,5 liradan düşük olmadığını vurgulayan Şekerli, EBK'nın, yapacağı ithalat ile piyasadaki fiyatları etkilemesinin mümkün olmadığını, ancak psikolojik bir etkisinin olacağını kaydetti.

İthal edilecek hayvanların EBK'ya karkas kg maliyetinin 9 liraya geleceğini, kesim ve işletme maliyetleri ile birlikte etin maliyetinin 12-13 liraya çıkacağını anlatan Eşref Şekerli, tüketiciye yansımasının 14 lira civarında olabileceğini söyledi.

Şirketin diğer ortağı Talha Pektaş ise Romanya merkezli şirketin Macaristan'da da faaliyet gösterdiğini, ayrıca Malatya ve Kahramanmaraş'ta da hayvancılık işletmelerinin bulunduğunu söyledi.

İhalede 1 milyon 340 bin avroluk teklif ile ikinci olan Dituria SRO şirketinin sahibi Türk kökenli Makedonyalı Seat Aliçavuşi ise teslim süresi çok kısa olduğu için Adapazarı ve Adana için teklif vermediğini söyledi. Aliçavuşi, halen Türkiye'ye suni tohum sattığını ve Türkiye ile ticari ilişkilerinin bulunduğunu belirterek, ithalatın özel sektör tarafından değil, EBK tarafından yapılmasının çok önemli olduğunu vurguladı.

''BU KADAR İTHALATIN FİYATLARA ETKİ ETMESİ SÖZ KONUSU OLAMAZ''

Eski Türkiye Yüksek Ziraat Mühendisleri Birliği Vakfı Başkanı Halil Bilici, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yapılan en düşük teklife göre ithal edilecek canlı hayvanın EBK'ya maliyetinin karkas olarak kiloda 10 lira, et olarak da kiloda 12 lira olacağını söyledi. İhaleye Avusturya menşeli Altın Stern firması adına katılmak için şartname alan ancak 10 günlük teslim süresini kısa bulduğu için teklif vermeyen Bilici, ihale salonunun önünde basın mensuplarına yaptığı açıklamada, 1 milyon 350 bin avroluk teklife göre kasaplık sığırın ton fiyatının 2 bin 700 avroya, karkas etin kilo fiyatının ise 5 avroya geldiğini anlattı. Bilici, şöyle devam etti:

''Buna göre karkas maliyeti EBK için 10 liraya gelir. Yüzde 16 kesim ve işletme masrafları dikkate alınırsa etin maliyeti 12 liraya çıkar. İthalatçı firma yurt dışından bu hayvanların tonunu 2.200-2.400 avrodan alır. Kesim masraflarını da düşünürseniz bu kadar ithalatın fiyatlara etki etmesi söz konusu olamaz. Ancak olay psikolojik. Marketlerde etin fiyatı 50 liraya kadar çıktı. Ama üreticinin elinden 13-14 liraya çıkıyor. Fiyatların bu seviyeye gelmesinde spekülatörlerin etkisi var. Bunlar, Türkiye'yi alışveriş merkezi çöplüğüne döndüren firmalar. Asıl bunlar için önlem alınması gerekir.''

Türkiye'de yılda 1 milyon ton et tüketildiğini, ithal edilecek 4 bin 25 ton kasaplık sığırdan da en fazla 2 bin ton et elde edilebileceğini kaydeden Bilici, bunun Ankara veya İstanbul'un bir günlük et ihtiyacını bile karşılamadığına işaret etti.